امروزه در مکان‌هایی که ابزار و وسایل قابل اشتعال وجود دارند، معمولا از پمپ‌های دیافراگمی استفاده خواهد شد؛ چرا که کار این پمپ‌ها جلوگیری از اشتعال است. اما سوال اینجاست که چطور این محصول این کار را انجام می‌دهد؟ در ادامه به چگونگی کارکرد این دستگاه خواهیم پرداخت.
پمپ دیافراگمی چیست؟
پمپ‌های دیافراگمی بادی (Air Operated Diaphragm pupms) یکی از تجهیزات پرکاربرد در زمینه انتقال مواد در صنایع گوناگون هستند. این پمپ‌ها یک گونه از پمپ‌های جابه‌جایی مثبت بوده که با استفاده از نیرو هوای فشرده و طی حرکت رفت و برگشتی دیافراگم سیال را متراکم خواهد کرد.
در پمپ‌های پنوماتیک دو دیافراگم یا لاستیک در سایز‌های بزرگ به کار گرفته شده و هر دیافراگم به صورت دوبل است. در این نوع پمپ‌ها مجموعه دیافراگم شامل یک دیافراگم اولیه و یک دیافراگم ثانویه خواهد بود.
نحوه کارکرد پمپ دیافراگمی
همان‌طور که بیان شد پمپ‌های دیافراگمی طی حرکت رفت و برگشت دیافراگم کار می‌کنند و توسط حرکت مداوم رفت و برگشت دیافراگم‌ها مایع را منتقل خواهند کرد. این حرکت توسط شیر یک طرفه‌ای که درون پمپ تعبیه شده و مواد را از درون به شیر می‌کشاند صورت می‌گیرد، این مکش در واقع شیر ورودی جلو را باز کرده و شیر خروجی را مسدود می‌کند با این حرکت رو به جلو شیر بالعکس عمل کرده و مواد را به خارج از پمپ می‌رساند.
محرک این پمپ‌ها نیروی فشرده هوا است که توسط سیستم توزیع هوا به محفظه پشت دیافراگم‌ها منتقل می‌شود. عملکرد پمپ‌های دیافراگمی مشابه پمپ‌های پیستونی است؛ اما با این تفاوت که یک دیافراگم قابل انعطاف که به طور منظم کار می‌کند، جایگزین پیستون شده است؛ همچنین دیافراگم می‌تواند با استفاده از پیستونی که بی‌واسطه به آن متصل است به شیوه‌ای مکانیکی با یک سیال مانند روغن یا هوای فشرده به حرکت در می‌آید.
راه اندازهای پمپ های دیافراگمی
به طور کلی پمپ‌های دیافراگمی که با نام APDD نیز شناخته می‌شوند با راه اندازی‌های مختلفی ساخته شده‌اند که به شرح زیر است:
- پمپ دیافراگمی الکتریکی (Electrical)
- پمپ دیافراگمی بادی (pneumatic)
- پمپ دیافراگمی دستی (Manual)
- راه انداز هوای فشرده (Pneumatic) یا همان بادی که کاربرد زیادی دارد.
کاربرد پمپ های دیافراگمی
این محصول در مکان‌ها و مشاغل متعددی کاربرد دارد و مورد استفاده قرار می‌گیرد که از جمله این مصارف و کاربرد این محصول می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تخلیه سیالاتی که قابل اشتعال هستند نظیر: روغن‌های خوراکی و صنعتی، انواع الکل‌ها، گاز‌های مایع، اسیدها، آبمیوه، سیالات خوراکی، شیر، مواد شوینده و…
- پمپاژ و انتقال سیال و اسلاری اعم از: اسلاری سرامیک، رنگ، مواد شیمیایی، محصولات نفتی، چسب، گروت سیمان، رزین‌ها، گل حفاری، روغن سوخته، کنسانتره سنگ معدنی، فاضلاب، جوهر چاپگر، لاتکس، پوشش‌های آسفالتی، فاضلاب رادیو اکتیو، پسماند‌های معدنی، خمیر چینی، حلال‌های فرار، مواد منفجره و…
- قابلیت استفاده برای بازه وسیعی از سیالات غلیظ و رقیق.
- مناسب برای سیالات قابل اشتعال.
- مقاوم در برابر خوردگی و بدون نشتی.
مزایای پمپ های دیافراگمی
پمپ‌های دیافراگمی از مزایای زیادی برخوردار هستند که از این مزایا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- در محیط‌هایی که قابل اشتعال است بسیار مناسب و پرکاربرد هستند.
- نداشتن مکانیکال سیل و نشتی
- از قابلیت پمپاژ سیالات سنگین با ویسکوزیته بالا برخوردار است
- قابلیت کارکرد خشک
- تعمیر و نگهداری آسان
- قابلیت مکش با ابعاد گوناگون
- قدرت مکش بالا
- عدم تولید حرارت حین کار
- قابلیت غوطه‌وری در سیال
- قابلیت تنظیم و کنترل دبی و فشار پمپاژ با تغییر فشار هوای مصرفی
اجزای پمپ دیافراگمی
به طور کلی پمپ‌های دیافراگمی از چند قطعه زیر تشکیل شده است:
- شیر‌های توپی یا همان گلوله‌ها
- محفظه تراکم سیال
- دیافراگم اولیه
- دیافراگم ثانویه
- ورودی پمپ دیافراگمی
- خروجی پمپ دیافراگمی
- مبدل هوای فشرده
انواع پمپ های دیافراگمی
پمپ‌های دیافراگمی در انواع مختلفی تولید و عرضه می‌شوند اما دو نوع از این پمپ‌ها بسیار پرکاربرد هستند که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
پمپ دیافراگمی برقی
تولیدکننده‌های پمپ‌های بادی یا همان دیافراگمی پمپ های دیافراگمی با محرک‌های بادی را به صورت‌های مختلف تهیه کرده‌اند؛ در صورتی که تهیه هوای فشرده مقدور نیست، می‌توانید از پمپ‌های دیافراگمی با محرک‌های برقی استفاده نمایید. لازم است بیان کنیم این سری از پمپ‌ها معمولا دارای راندمان پایین‌تری نسبت به پمپ‌های دیافراگمی هستند.
پمپ دیافراگمی فشار بالا
پمپ‌های دیافراگمی به طور معمول قادر به تولید ۸ بار فشار خروجی هستند، برخی از شرکت‌های سازنده پمپ دیافراگمی برای دسترسی به فشار‌های بالاتر پمپ دیافراگمی فشار بالا را تولید می‌کنند.
پمپ‌ها به صورت متداول نسبت یک به یک داشته . برای یک بارفشار ورودی هوا، یک بار فشار خروجی را تولید خواهند کرد. در پمپ‌های دیافراگمی فشار بالا به ازای هر یک بار فشار ورودی هوا دو بار فشار خروجی تولید خواهند کرد. از این مدل پمپ‌ها در سیستم‌های فیلتر پرس استفاده بسیاری می‌شود و با مواد فلزی عرضه می‌شوند.
نحوه تعمیر و نگهداری پمپ های دیافراگمی
جهت نگهداری و تعمیر پمپ‌های دیافراگمی ملزم به دانستن چند نکته زیر می‌باشید:
- برای جلوگیری از نشتی بایستی اتصالات پمپ را به صورت متناوب بررسی و محکم کنید.
- معمولا دیافراگم پمپ‌ها به دلیل انعطاف‌پذیر بودن و همچنین به دلیل برخورد مستقیم با اشتعالات بسیار آسیب‌پذیر هستند و باید به طور مرتب مورد بررسی قرار گیرند.
- یکی از موارد مهم کاری پمپ‌های دیافراگمی کارکرد خشک آنها است؛ اما دقت داشته باشید که کارکرد خشک در طولانی مدت باعث آسیب رسیدن به پمپ و سایش قطعات پمپ خواهد شد.
- لازم است بعد از هر بار استفاده از پمپ برای اینکه از اثرات مخرب سیال باقی مانده در پمپ پیشگیری شود، محفظه داخلی پمپ را به خوبی شستشوی دهید و حتی در صورت نیاز بسته به شرایط استفاده از پمپ است استریل نیز انجام دهید.
سخن پایانی
همان‌طور که بیان شد پمپ‌های دیافراگمی بیشتر به منظور جلوگیری از اشتعال و در مکان‌هایی که قابل اشتعال هستند کاربرد دارند. در این مطلب به بررسی چگونگی کارکرد و در واقع روش کار این محصول پرداخته شد. در صورتی که در این زمینه سوالی دارید می‌توانید با کارشناسان ما ارتباط برقرار کنید.
